Shock
SHOCK ALGEMEEN
Shock is een toestand die ontstaat door acute dalende
weefselperfusie tgv te geringe bloedtoevoer naar de weefsels:
oorzaken:
verminderd intravasculair volume
groot bloedverlies (zie ook appart hoofdstuk "hemorrhagische shock"
groot plasmaverlies
verbrandingen
deshydratatie
braken, diarree
falen van de hartfunctie
ischemie
ritmestoornissen
harttamponade
longembolen
sterke dilatatie van belangrijke vaatgebieden:
ANAFYLAXIE (zie ook appart hoofdstuk "anafylactische shock")
neurogene shock
septische shock
ARDS (shocklong)
|
|||
|
De kliniek kan verschillen ngl het type shock. Algemeen is de oorzaak van de kliniek een geringe bloed- en zuurstoftoevoer naar de weefsels. Dit uit zich onder andere in lage bloeddruk en in verandering van het bewustzijn varierend van angst tot bewustzijnsverlies.
|
|||
Veralgemeende shock
Hypotensie
Zwakke pols
Tachycardie
Tachypnee
Oligurie
Zweten
Angst
Bwz daling
Afwezigheid
Klinisch beeld bij hypovolemische shock
Bleek
Vertraagde capillaire refill (>2 seconden)
Ingevallen venen
Extremiteiten koud en klam
Vernauwing tussen
Systolische bloeddruk
Diastolische bloeddruk
Cardiogene shock
Thoraxpijn
Drukkend gevoel
Dyspnee
Orthopnee
V. Jugularis opzetting
Auscultatie
Wheezing
Reutels
Longbasis weinig geluid
Galopritme S3
Extremiteiten
Koud
Klam
Zweet
Septische shock
Extremiteiten: Warm
Huid:
Purpura
Rash met petechiën
Temperatuur
Hypertermie
Hypotermie
Sterke pols
Anafylactische shock
Extremiteiten: warm
Huid: urticaria (netelroos)
Keel:
stridor
heesheid
slikklachten
longen: wheezing
Neurogene shock
paralyse
hypotensie
bradycardie
verlies anale tonus
2. Oorzaken van shock
Hypovolemie als oorzaak van shock
Zie ook het apparte hoofdstuk "hemorrhagische shock"
trauma als oorzaak van shock
gynecologisch bloedverlies
bloeding via de grote bloedvaten
épistaxis
gastro-intestinaal bloedverlies
maligniteiten
Cardiogene shock
Cardiomyopathie
Geleidingsstoornissen
Myocardinfarct
Myocardcontusie
Myocarditis
Pericardtamponade
Longembolen
Tensie pneumothorax
Kleplijden
Ventrikelseptumdefect
Neurogene shock
ruggemergbeschadigingen met neurologische uitval en/of
met hevige pijnen kunnen een cascade starten die leidt tot
distributieve shock.
iatrogene oorzaken van shock door farmaka
Antihypertensiva
Antidepressiva
Benzodiazepines
Cholinergica
Digoxine
Narcotica
Nitraten
Oorzaken van shock bij kinderen
Hypovolemische shock bij kinderen:
Meestal door diarree
Cardiogene shock bij kinderen:
Virale myocarditis
Postoperatief hartoperatie
Congestief hartfalen
Pericardtamponade
Medicatie
Septische shock bij kinderen:
Hemofilus influenza
Neisseria meningitidis
Streptococcenpneumonie
3. Diagnostische workup
Oorzaak achterhalen
Type shock achterhalen
LABORATORIUMONDERZOEKEN
ELECTROCARDIOGRAM
BEELDVORMING
Laboratoriumtesten uit te voeren bij shock
CBC (complet of Cell Blood Count)
Hb/Hct
WBC: denk aan septische oorzaak
Electrolyten
Na, K gestegen: denk aan dehydratatie
stijging ureum, creatinine: denk aan
nierfalen
dehydratatie
Ureumstijging: denk aan
gastro-intestinale bloeding
nierfalen
Glucose:
hoog: denk aan septische shock
laag: bij pediatrische sepsis
stolling verstoord: denk aan:
septische shock
leverlijden
DIC
hartenzymen
zwangerschapstest
lactaat
urine: wbc, kiemen, ketonen
bloedgassen:
pH daling: acidose
met CO2 stijging: respiratoir?
met bicarbonaat daling: metabool?
ECG
ischemie?
harttamponade?
longembolen? (rechter hart dilatatie)
In functie van de toestand kan men kiezen tussen radiografieën, echografie of CT scan.
|
||||
pneumonie
longoedeem
pneumothorax
hemothorax
longinfarct
|
||||
harttamponade
ventrikelfunctie (motiliteit wand): ischemie, AMI
vulling ventrikel: onder/overvulling
longembolen: collaps linker ventrikel en overvulling rechter
aortadissectie
|
||||
rupturerend abdominaal aneurysma
vrij vocht: bloed, ascites,...
retroperitoneaal:
ectopische zwangerschap
bloeding lever, milt, nieren
|
||||
goed bij stabiele patiënt
overweeg gebruik van IV contrast
|
||||
|
|||
|
Bij shock is elke uitstel van therapie zinloos.
Er ontstaan immers irreversiebele beschadigingen. De kans op herstel en overleven daalt elke seconde. |
|||
Eerste opvang
ABC
IV lijn: best 2 perifere lijnen bij shock
centrale catheter: voor opvolgen vullingstoestand
arteriele lijn: voor invasieve drukmeting + herhaalde bloednames
Opvullen met veel vocht?
ja, tenzij cardiogene shock
Stoppen bloedverlies
directe druk uitwendige bloedingen
spalken van breuken
Opvang in functie van het type shock
Opvang in functie van het type shock:
- Hypovolemische shock
- Anafylactische shock
- Cardiogene shock
- Septische shock
- Farmacogene shock
- Neurogene shock
Zie ook de apparte hoofdstukken op de website:
Hemorrhagische shock - Polytrauma-opvang - Anafylactische shock
Voeg een nieuwe reactie toe
Login om te reageren