Oedeem
OEDEEM
Oedeem is een overmatige ophoping van vocht in het interstitiëel weefsel (in de intercellulaire ruimte).
Dit kan worden veroorzaakt door
- verhoogde hydrostatische druk in de capillairen
- verhoogde doorlaatbaarheid van de capillaire wand
- verlaging van de colloïd-osmotische druk
Algemeen oedeem van het onderhuids bindweefsel heet anasarca.
Gerelateerde termen:
alimentair oedeem = ondervoedingsoedeem
angio-oedeem = angioneurotisch oedeem
oedema fugax = vluchtig oedeem thv onbedekte
lichaamsdelen
maligne oedeem = ontstekingsoedeem met gangreen
tgv infectie met clostridium welchii
oncotisch oedeem = ontstaat omdat de weefsels vocht
naar zich toe trekken zoals bij hypoprotëinemie
1. Kliniek
ZWELLING
LOCALE GEVOELIGHEID
VAAK GEWICHTSTOENAME
SOORTEN OEDEEM
GEASSOCIEERDE SYMPTOMEN NGL DE OORZAAK
Soorten oedeem
PITTING VERSUS NON-PITTING OEDEEM
Pitting oedeem:
Hierbij blijft na lokale druk een putje in de huid staan
oorzaken zijn vaak intravasculair eiwittekort.
Hierdoor ontstaat
verhoogde hydrostatische druk
verlaagde oncotische druk
Non-pitting oedeem:
Dit ontstaat tgv eiwitrijke extravasatie (bijvoorbeeld sepsis)
GEGENERALISEERD OEDEEM
Meest prominent thv de
voeten
onderbenen
sacraal
cardiopulmonale tekens
dyspnee (ook 's nachts)
orthopnee
reutelende ademhaling
gestegen centraal veneuse druk (gestuwde vena jugularis)
S3 gallopritme
in geval van renale oorzaak
weinig eetlust
gezwollen oogleden
hypertensie
urine
- donker
- weinig (oligurie)
- hematurie
in geval van hepatische oorzaak:
geelzucht
spidernaevi
roodheid thv de handpalmen
gynecomastie
testiculaire atrofie
GELOCALISEERD OEDEEM
ABDOMINAAL: Ascites
THORACAAL: Hydrothorax (pleuravocht)
Geassocieerde symptomen afhankelijk van de oorzaak
TRAUMA
brandwonden
stralingswonden
mechanische wonden
INFECTIE
koorts
rillingen
roodheid
warmteopwellingen
ALLERGIE
mucosa eveneens betrokken (lippen, mond, keel)
MYXOEDEEM
(= non-pitting oedeem, meestal tgv hypothyroidie, bijvoorbeeld na strumectomie)
synoniem = cachexie pachidermique
vooral rond ogen en lippen
vermoeidheid
koude-intolerantie
gewichtstoename
constipatie
vertraagde relaxatie van de diepe pezen
IATROGEEN OEDEEM
door stopzetten van chronisch gebruikte diuretica
2. Oorzaken
GEGENERALISEERD OEDEEM
- Cardiaal
- constrictieve pericarditis
- rechter hartfalen
- iatrogeen
- ondervoeding
- zoutretentie
steroïden
oestrogenen
NSAID
antihypertensiva (vooral vasodilatatoren)
Lithiumtherapie
Cyclosporines
plots stoppen diuretica
- Nieren
- nierfalen
- acute glomerulonefritis
- nefrotisch syndroom
- Cirrhose
- darmlijden met eiwitverlies
- idiopathisch oedeem
GELOCALISEERD OEDEEM
- Thromboflebitis
- cellulitis
- bakercyste
- vasculitis
- angioedeem
allergeen
hereditair
- traumatisch
- mechanisch
- brandwonden
- stralingsletsels (radiotherapie)
- hemiplegie
- tumor
- invasieve tumor
- door compressie
- postoperatief na lymfeklierresectie (oksles)
- filariase (parasitose met kans op lymfeklierverstopping)
3. Diagnostische onderzoeken
ANAMNESE
Duur van de symptomen
Allergie
thuismedicatie
voorgeschiedenis
oligurie?
LICHAMELIJK ONDERZOEK
LABORATORIUMONDERZOEK
Nierfunctie
electrolieten
urineonderzoek
levertesten
stollingstesten
schildklierfunctie
ELEKTROCARDIOGRAM
BEELDVORMING
RX thorax
bij vermoeden cardiale oorzaak overweeg echocardiografie
bij gelokaliseerd oedeem van een been veneuse dupplex
4. Differentiaaldiagnose
CELLULITIS
CONTACTDERMATITIS
LYMFOEDEEM
OBESITAS
5. Behandeling
Oedeem op zich moet zelden worden behandeld.
Vaak is een nauwkeurig onderzoek naar de onderliggende oorzaak
en de behandeling hiervan wel noodzakelijk.
Voeg een nieuwe reactie toe
Login om te reageren