Salicylaten
Salicylaten-intoxicatie
Acetylsalicylzuur, alom bekend onder zijn oudste merknaam Aspirine,
is het oudste nog gebruikt koortswerend, pijnstillend en
ontstekingsremmend middel.
Het wordt meestal nog gebruikt in de preventie van atherosclerose bij
arterieel vaatlijden.
Het heeft als nevenwerkingen, ook bij normaal gebruik:
- lokaal etsend voor de maagmucosa
- risico op maagulcera en maagbloedingen
- overgevoeligheidsreacties onder de vorm van bronchospasmen,
vooral bij patiënten met:
asthma
neuspoliepen
urticaria
-stollingsstoornissen door plaatjesaggregatieremming
-verhogen van het risico voor het syndroom van Reye
In België zijn volgende produkten beschikbaar:
stofnaam: merknaam:
acetylsalicylzuur Alka Seltzer
Aspirine
Aspro
Cardiphar
Dispril
Sedergine
Acenterine
Asaflow
Cardioaspirine
lysine-acetylsaliciylaat Aspegic
Cardegic
Diflusal
1. mechanismen bij intoxicatie
- respiratoire alkalose en metabole acidose:
secundair aan inhibitie van de Krebs- cyclus
en loskoppeling van het mechanisme van oxidatieve phosphorilatie.
Als gevolg van overmatig zweten, braken en tachypnee:
- dehydratatie,
-hyponatriemie of hypernatriemie,
-hypokaliemie,
-hypocalciemie
- niet-cardiogeen longoedeem als gevolg van het toxisch effect
van salicylaten op het pulmonair endotheel.
Dit leidt tot extravasatie van vocht met als gevolg een longoedeem.
- morbiditeit en mortaliteit bij chronsiche intoxicatie
is veel groter dan bij acute intoxicatie.
Bij ouderen merkt men ook een grotere morbiditeit dan bij jongeren.
2. kliniek
- gastro-intestinaal
- nausea, braken
- epigastrische pijn
- hematemesis
- pulmonair
- tachypnee
- niet-cardiogeen longoedeem
- centraal zenuwstelsel
- tinnitus
- doofheid
- delirium
- stuipen
- coma
3. diagnose
- criteria voor vaststelling van de ernst van de intoxicatie
- acute ingestie van < 150mg/kg: niet toxisch
- acute ingestie van 150-300 mg/kg: lichte tot matige intoxicatie
- acute ingestie van > 300mg/kg: potentieel dodelijk
- salicylaat-spiegels in het serum:
bij de aankomst op spoed te bepalen en nadien
om de 2u om de evolutie te volgen.
Zijn nuttig bij acute intoxicaties.
Bij chronische overdosis is de kliniek belangrijker dan de bloedspiegels.
De salicylaatspiegels, nodig om een anti-inflammatoir effect te bekomen
(20 - 25 mg/dl) benaderen al dicht de toxische bloedspiegels.
- labo
- arteriele bloedgassen
(diagnose van respiratoire alkalose en metabole acidose)
- compleet bloedbeeld (complet)
- electrolieten (diagnose van anion gap metabole acidose of van hypokaliemie)
- ureum, creatinine
- glycaemie
- urineanalyse (bepaling van de urine pH)
- PT en APTT bij ernstige intoxicaties
- medische beeldvorming
- Rx abdomen
- Rx thorax (longoedeem)
4. DD
- acute intoxicatie
wordt verondersteld bij daling van het bewustzijn,
niet- verklaarbaar, niet-cardiogeen longoedeem,
een zuurbase stoornissen
- methanol
- ethyleen glycol
- chronische intoxicatie
- dreigend myocardinfarct
- alcohol derving
- organische psychose
- sepsis
- dementie
5. behandeling
- pre-hospitaal
- verzamel alle medicatieverpakkingen, medicamenten en bijsluiters
en neem deze mee naar het ziekenhuis voor identificatie.
- meet de vitale parameters en monitor de patient
- ABC
- plaats een IV-lijn
- geef zo nodig zuurstof op geleide van de parameters
- spoeddienst
- IV- vochttoediening met NaCl 0,9%.
Rehydratatie bij hypovolemie
- decontaminatie
- voer een maagspoeling uit indien de inname van de medicatie > 150 mg/kg bedraagt
en de patient comateus is of stuipt.
Eveneens bij grote innames indien de patient binnen het uur na inname
op de spoeddienst wordt behandeld.
(opgelet: slikreflex? Vrije luchtweg? Luchtwegprotectie)
- geef actieve kool (1 - 2 gr/kg) onmiddelijk bij aankomst
op spoedgevallen of na de maagspoeling
- overweeg volledige darmdecontaminatie bij ingestie
van slow- release preparaten
of indien de bloedspiegels blijven stijgen ondanks therapie.
- verhoging van de eliminatie
- alkalinisatie
- verhoogt de uitscheiding van geioniseerd salicylaat
- indicaties: acidose, uitgesproken symptomen, hoge salicylaatwaarden
- geef natriumbicarbonaat, eventueel gemengd
met glucose 5% oplossing met als doel de urine te brengen
tot een pH van 7,5 - 8. Voeg bij elke liter infuus 20 - 40 mEq KCL
om hypokaliemie te voorkomen.
- hoedt U voor overvulling
- volg nauwkeurig de serum-Kalium-waarden
- hemodialyse
- indicaties:
- hartfalen
- niet-cardiogeen longoedeem
- depressie van het centrale zenuwstelsel
- stuipen
- onstabiele vitale parameters
- ernstige zuurbase verstoring
- ernstige leverbelasting
- coagulopathie
- onderliggende ziekten die de eliminatie van salicylaten vertragen of bemoeilijken
- de serumwaarden zijn in principe geen criterium
voor dialyse behalve indien de waarden gestegen zijn
tot 80 - 100 mg/dl bij acute ingesties.
Voeg een nieuwe reactie toe
Login om te reageren