Pericarditis
PERICARDITIS
1. Oorzaak
- mechanisme
- is een inflammatie van het pericardzakje
- acute pericarditis: snelle evolutie en kan leiden tot harttamponnade
- constrictieve pericarditis: door chronische inflammatie ontstaat een verdikking van het pericard en ontstaan adhesies
- indeling van de oorzaken
- idiopathisch: meest frequent
- infectieus:
- viraal: echovirus, coxsackie, adenovirus, varicella, Epstein-Barr virus, cytomegalievirus, Hepatitis B, AIDS
- Bacterieel: stafylococcen, streptococcen, haemofilus, salmonella, legionella, tuberculose
- fungaal: candida, aspergillus, histoplasmosis, coccidiomycose, blastomycose, nocardia
- parasitair: amoebiase, toxoplasmose, echinococcosis
- iatrogeen:
- medicatie: procainamide, cromolyn sodium, hydralazine, danroleen, methysergide, mesalamide, fenytoine, doxorubicine, isoniazide
- bestraling
- postoperatief na hartchirurgie of longchirurgie
- catheterisatie (centrale catheter)
- systeemziekten
- collageenziekten (RA of Scleroderma)
- SLE (systemische lupus erythematosus)
- vasculaire collageenziekten (auto-immuun)
- Rheuma (RA of Rheumatische koorts)
- Amyloidose
- Maligniteit
- Oncologische patienten: 10% heeft pericardvocht
- Cardiovasculair:
- Post-AMI (Dressler syndroom)
- aorta-dissectie
- Gastro-intestinaal
- inflammatory bowel disease
- pancreatitis
- Trauma
- vooral penetrerend thoraxtrauma: bij 2% treedt tamponade op
- zelden bij stompe traumata
- bestraling: radiotherapie
- Uremie
- Myxoedeem
2. Diagnostiek
- Anamnese
- Thoracale retrosternale pijn, scherp, uitstralend naar schouder en musculus trapezius. Verder pleurale pijn, positiegebonden, verbeterend bij vooroverleunen. Verergerend bij hoesten, inspiratie en platliggen
- koorts
- ademhaling: dyspnee (mild), hoest, heesheid, tachypnee
- slikklachten
- oedeem: perifeer, thv longen en ascites
- nausea, eetlustgebrek
- lichamelijk onderzoek
- auscultatie: tachycardie, pleuraal wrijfgeruis, verminderd hoorbare harttonen, teken van Ewart (demping tussen li scapulapunt en wervelkolom)
- bloeddruk: pulsus paradoxus (= daling van > 10 mm Hg bij inspiratie
- opgezette halsvenen
- beeld van linker en rechter hartfalen: longoedeem, perifeer oedeem, levercongestie
- ECG
- Stadium 1:
- ST-elevatie diffuus, behalve aVR en V1.
- Ook geen omgekeerde ST zoals bij AMI
- concaaf naar boven
- Stadium 2:
- ST-segment is terug normaal
- T-golf afvlakking
- PR-depressie soms
- Stadium 3:
- T-inversie, na verdwijnen van de ST-elevatie
- Stadium 4:
- uiteindelijk geen veranderingen meer
- geen Q-golf (in tegenstelling tot AMI)
- Labo
- CBC
- WBC
- CRP (is soms gestegen)
- Hartenzymen voor DD met AMI. Soms is er wel stijging bij pericarditis
- Beeldvorming
Rx-thorax: soms normaal. soms vergroot hartsilhouette (indien meer dan 250 ml in het hartzakje zit)
- Echocardio: is het beste diagnosemiddel. Is positief vanaf 15ml in het hartzakje
- CT-thorax: visualiseren van calcificaties van het pericard of verdikking
- Pericardiocentese
- onderzoek van de vloeistof op eiwit, glucose, gramkleuring, cultuur, uitstrijkje voor fungi
3. DD
- cardiovasculair
- AMI
- Aortadissectie
- Longen
- longembolen
- pneumothorax
- pneumonie
- empyeem
- gastro-intestinaal
- cholecystitis
- pancreatitis
Eerste opvang
- ABC
- in geval van hypotensie: goed opvullen en bij diagnose uitvoeren van een pericardiocentese.
| Spoeddienst |
- Opname van de patient
- Op intensieve zorgen
- monitoring
- tenzij: zeer mild beeld, de behandeling oraal kan gestart worden en een goede opvolging mogelijk is
- Therapie naargelang de oorzaak
- Purulente pericarditis (bacterieel)
- Antibiotica gedurende 28 dagen.
- Eerst breed agressief
- volwassene:
- indien postoperatief zijn volgende kiemen waarschijnlijk: MRSA, gramnegatieve stafylococcen, gramnegatieve bacillen. De voorkeur gaat naar de combinatie van Vancomycine en 3e generatie cephalosporine: ceftriaxone (Rocephine) 2 gr/dosis 2dd IV of Ceftazidime (Glazidim) 2gr/dosis 3dd IV
- Indien niet postoperatief wordt geopteerd voor de combinatie van een aminoglycoside (Gentamycine 1-1,5 mg/kg/dosis 3dd IV) en een cefalosporine (1e generatie: Duracef, Cefacidal, Kefzol óf 2e generatie: Mandol, Zinacef, Kefurox)
- Kinderen
- 3e generatie cefalosporine (Cefotaxim - Claforan of Ceftriaxone- Rocephine). Denk aan haemophilus influenzae
- nadien zo specifiek mogelijk richten met de antibiotica, nadat de kiem uit het staal, bekomen door pericardiocentese, gekend is.
- Indien drainage nodig is: plaatsing van een pericarddrain en soms heelkundige resectie van een deel van het pericard.
- zoek ook steeds naar een andere infectiefocus. Deze kan mogelijk de primaire focus zijn (vb gebit)
- Niet purulente pericarditis
- zo echt nodig corticoiden
- NSAID in geval van idiopatische, rheumatologische, posttramatisch vorm of virale oorzaak (coxsackie)
- Indien tuberculose: soms weinig tot niet purulent. Opstarten met tuberculostatica
- indien neoplastisch: specifieke therapie
- indien tgv uremie: Dialyse voor 2-6 weken. Beperking van gebruik van NSAID
- prognose:
- meeste patienten reageren goed op enkele weken behandeling en de symptomen verdwijnen. Sommigen gaan naar recidieven met evolutie naar constrictieve pericarditis of harttamponade.
Voeg een nieuwe reactie toe
Login om te reageren